Αυτό το καλοκαίρι το αποχαιρέτησα με το βιβλίο Τίποτε δεν χάνεται. Το βαθιά πολιτικό, παθιασμένο και συγκινητικό νουάρ μυθιστόρημα της νεότατης Cloé Mehdi, που έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, έχει στο επίκεντρο το ζήτημα της αστυνομικής βίας και της κατάχρησης εξουσίας στη Γαλλία.
Ο Ματιά είναι μόλις έντεκα χρονών και ζει με έναν νεαρό κηδεμόνα, τον Ζε, και την καταθλιπτική σύντροφό του. Ο πατέρας του έχει αυτοκτονήσει, μετά την εν ψυχρώ δολοφονία ενός ισλαμόφωνου εφήβου από έναν αστυνομικό. Η μητέρα και η αδερφή του είναι εξαφανισμένες. Ο Ματιά προσπαθεί να συνθέσει τα κομμάτια ενός παζλ του οποίου η επίλυση μοιάζει εξαρχής καταδικασμένη υπόθεση. Ισορροπεί μεταξύ του να είσαι παιδί και του να είσαι με το ζόρι ενήλικας. Είναι αθεράπευτα αφελής και θλιβερά ώριμος την ίδια στιγμή.
Η συγγραφέας χρησιμοποιεί ουσιαστικά την αστυνομική υπόθεση για να μιλήσει για θέματα επίκαιρα στη χώρα της και όχι μόνο, όπως η υπέρβαση εξουσίας και οι παραβάσεις εις βάρος αθώων. Εκτός από αυτό, όμως, αναφέρεται και σε ζητήματα ψυχικής υγείας και διαταραχών. Παρακολουθούμε έναν Ματιά να ψάχνει αγωνιωδώς τον λόγο της κατάρρευσης και της αυτοκτονίας του πατέρα του. Επιπλέον, η Mehdi καταπιάνεται με οξυδέρκεια και τρυφερότητα με τη σχέση θετού γονιού και παιδιού. Και είναι αυτός ακριβώς ο συγκερασμός διαφορετικών και δύσκολων θεμάτων και ο τρόπος που τον επιτυγχάνει, χωρίς ιδιαίτερη φλυαρία ή δακρύβρεχτες σκηνές, που καθιστά το μυθιστόρημά της σπουδαίο.
Μήπως σε ορισμένα σημεία υπερβάλει στη κλιμάκωση του δράματος; Ενδεχομένως ναι. Ίσως να δικαιολογείται και από το νεαρό της ηλικίας της, καθώς η συγγραφέας είναι γεννημένη το 1992. Ωστόσο, ακόμα και οι υπερβολές, που ίσως κάποιος εντοπίσει, προσθέτουν, κατά τη δική μου άποψη, φρεσκάδα και μια ιδιαίτερη δυναμική στο σύνολο του έργου. Αξίζει να διαβαστεί!
Από το οπισθόφυλλο:
Οπότε εγώ, ο Ματιά, ένα αγόρι έντεκα χρονών, μαζεύω τα κομμάτια του παζλ, προσπαθώ να καταλάβω και βλέπω ότι, ακόμα και νεκρό, το παρελθόν δεν είναι ποτέ αληθινά θαμμένο!
Και κανένας δεν είπε ότι αυτό είναι δίκαιο…
Info Τίποτε δεν χάνεται, Cloé Mehdi, μετάφραση Γιάννης Καυκιάς, εκδόσεις Πόλις, 2020, σ. 400, ISBN 978-960-435-718-5