Πριν από δύο χρόνια είχα διαβάσει το βιβλίο του Τη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα. Τότε είχα σημειώσει ότι πρόκειται για ένα βιβλίο που δεν το ξεχνάς εύκολα. Και είναι αλήθεια. Γιατί ακόμα θυμάμαι πως με είχε κάνει να νιώσω διαβάζοντάς το από την πρώτη του έως την τελευταία του σελίδα, ακόμα το θεωρώ ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία και κάπως έτσι είχα σπεύσει να αγοράσω το δεύτερο βιβλίο του David Diop, που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι από τις εκδόσεις Πόλις. Με αυτό το βιβλίο τα πράγματα κύλησαν διαφορετικά. Η πύλη του ταξιδιού χωρίς επιστροφή δεν με μάγεψε στην αρχή καθόλου…
Ήρωας του μυθιστορήματος ο Γάλλος φυσιοδίφης Μισέλ Αντανσόν. Κλειστός χαρακτήρας, όχι ιδιαίτερα γενναιόδωρος. Τον γνωρίζουμε στο τέλος της ζωής του και κυρίως μέσα από τα μάτια της κόρης του Αγκλαέ. Μια κόρη που ποτέ δεν είχε τον πατέρα της όσο θα ήθελε και ένας πατέρας που δεν έδωσε ό,τι θα ήθελε. Όταν εκείνος πεθαίνει η Αγκλαέ ουσιαστικά τον μαθαίνει, τον ανακαλύπτει, μέσα από τη δική του αφήγηση της νιότης του. Και ενώ στην αρχή το βιβλίο είναι στρυφνό, άνισο και κάπως βαρετό, για τα δικά μου γούστα, όλα αλλάζουν όταν η Αγκλαέ αρχίζει να διαβάζει τα μυστικά τετράδια του πατέρα της. Εκεί εμφανίζεται η μαγεία της πένας του David Diop.
Αν με διαβάζεις, αυτό συμβαίνει επειδή θα έχεις αναζητήσει την κρυμμένη μου ζωή και θα την έχεις βρει γιατί με αγαπούσες λιγάκι. Το να αγαπάς και να σε αγαπούν σημαίνει επίσης να μοιράζεσαι την ανάμνηση μιας κοινής ιστορίας.
Ο αναγνώστης μεταφέρεται στα 1750. Ο τότε εικοσιτριών ετών Μισέλ ταξιδεύει στη Σενεγάλη με σκοπό να γνωρίσει τη χλωρίδα της χώρας. Το μεγάλο του όνειρο και ο σκοπός του είναι να γράψει ένα πλήρες και άρτιο επιστημονικό έργο γύρω από αυτή. Σχεδιάζει να γίνει γνωστός και επιτυχημένος. Μόνο που ζωή, ειδικά σε αυτές τις ηλικίες, δεν είναι τόσο προβλέψιμη. Η Σενεγάλη είναι πολύ διαφορετική και μυστηριώδης, πολύ περισσότερο από ό,τι μέχρι τότε έχει συναντήσει στη ζωή του, και κρύβει μεγάλες συγκινήσεις, κρύβει και πολύ, υπερβολικά πολύ, πόνο. Μια από τις οδυνηρές συγκινήσεις θα είναι και η γνωριμία του με την Μαράμ, μια νέγρα θεραπεύτρια, ακαλλιέργητη και άγρια όπως θα θεωρούνταν την εποχή εκείνη, που τον σώζει από τον θάνατο και τον σημαδεύει για όλη του τη ζωή.
Η Μαράμ κι εγώ ήμασταν εξίσου ευαίσθητοι στα μυστήρια της φύσης. Εκείνη, για να είναι συμφιλιωμένη μαζί τους, εγώ, για να τα ξεδιαλύνω. Ήταν ένας λόγος παραπάνω για να την αγαπώ, αν ισχύει ότι ο λόγος έχει κάποια σχέση με την αγάπη.
Ο David Diop ξέρει να γράφει για πράγματα τόσο μακρινά. Το κάνει γλαφυρά, χωρίς περιττά στοιχεία, μετρημένα και εξαιρετικά γοητευτικά. Χαρίζει ένα βιβλίο-ταξίδι στον αναγνώστη σε μέρη και εποχές μακρινές. Γράφει για την Αφρική, δεν είναι τυχαίο ότι διδάσκει γαλλόφωνη αφρικανική λογοτεχνία, και για την αποκοικρατία, γα την αγριότητα των Γάλλων αποικιοκρατών έναντι των αφρικανικών πληθυσμών, για το τυχαίο και το μοιραίο. Πλέκει ιστορία, μεταφυσική, έρωτα και πολιτική μέσα από τρεις αφηγήσεις που αλληλοδιαπλέκονται.
Το αγάπησα.
YΓ. 1: Αυτό το βιβλίο ήταν απόδειξη ότι καμιά φορά δεν πρέπει να παρατάμε βιβλίο από τις πρώτες του σελίδες.
ΥΓ. 2: Αν δεν έχεις διαβάσει το βιβλίο Τη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα καλό είναι να το κάνεις τώρα: https://inthebooklight.gr/2021/04/26/ti-nyxta-ola-ta-aimata-einai-mavra-david-diop/
Info Η πύλη του ταξιδιού χωρίς επιστροφή, David Diop, μετάφραση Αλεξάνδρα Κωσταράκου, εκδόσεις Πόλις, 2023, σ. 304, ISBN: 978-960-435-803-8