[…] As I was lying there with my eyes closed
just after I’ d imagined what it might be like
if in fact I never got up again, I thought of you.
I opened my eyes then and got right up
and went back to being happy again.
I’m grateful to you, you see. I wanted to tell you.
Χρειάστηκε να διαβάσω μόνο ένα ποίημά του πριν κάποια χρόνια για να δεθώ ακαριαία με τον Raymond Carver. Έκτοτε, κάθε νέα ή παλιά έκδοση με κείμενά του που πέφτει στα χέρια μου με ενθουσιάζει, καθώς ανοίγει μια μικρή χαραμάδα για να μπω σε έναν κόσμο σαγηνευτικό. Λέξεις που τοποθετούνται αρμονικά και δυναμικά η μία πλάι στην άλλη. Λέξεις γεμάτες ζωή, συναίσθημα και ψυχή. Στο υποθετικό ερώτημα αν τα διηγήματά του είναι καλύτερα από τα ποιήματά του αρνούμαι να απαντήσω. Αφού, τελικά, κάθε του ποίημα μοιάζει με ένα μεταμφιεσμένο διήγημα, το οποίο λέει πολλά με λιγότερα λόγια.
Στο Εκεί που είχαν ζήσει, που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες από τις εκδόσεις Κίχλη, οι αναμνήσεις είναι το κυρίαρχο θέμα. Αναμνήσεις που πονάνε αλλά και στιγμιότυπα που απλά γράφτηκαν σε ένα χαρτί για να μη ξεχαστούν: ο πατέρας του, η αγαπημένη του Τες, ο καρκίνος, αλλά ακόμα και ένα στιλό που παίρνει ζωή. Εκφράζει την ευγνωμοσύνη του, τις στιγμές ευτυχίας και της απόλυτης δυστυχίας, του πόνου αλλά και της απρόσμενης ηρεμίας.
[…] Κάτι μου συμβαίνει
αν μπορούσα θα σε ρωτούσα
αν έχεις νιώσει ποτέ κάτι παρόμοιο
μα είσαι ήδη τόσο
μακριά απόψε που δεν νομίζω
πως θ’ άκουγες εξάλλου
κι η φωνή μου έχει επηρεαστεί.
Στο προσεγμένο επίμετρο του Άκη Παπαντώνη, ανθολόγου και μεταφραστή της έκδοσης, βρίσκονται συνοπτικά όλα όσα χρειάζεται να ξέρει ο αναγνώστης. Όπως τα δύο άκρως διαφορετικά κεφάλαια της ζωής του Carver: στο πρώτο βαθιά ανήσυχος, επικίνδυνα αλκοολικός, με σοβαρά οικογενειακά προβλήματα και στο δεύτερο νηφάλιος, καλλιτεχνικά παραγωγικός, αντιμετωπίζοντας τον καρκίνο, αλλά συμφιλιωμένος με τη ζωή του, και φυσικά έχοντας στη ζωή του την Τες Γκάλαχερ.
Για την ποίηση πάντοτε δυσκολεύομαι να γράψω. Και αν διάλεξα να μιλήσω για αυτό το βιβλίο είναι γιατί τον Raymond Carver τον θαυμάζω πολύ. Αν, εντέλει, έπρεπε να πω ελάχιστα για την ποίηση του ίσως έλεγα τα εξής: πρόκειται για ποιήματα πυκνά, με πεζολογικό ύφος, αφοπλιστικά ειλικρινή. Ποιήματα που έχουν στο επίκεντρό τους τον έρωτα, τον θάνατο, τη φύση και ξεχειλίζουν από τις εμπειρίες της ζωής του. Μήπως τελικά η αίσθηση ότι διαβάζοντάς τον μπαίνεις στα άδυτα του μυαλού και της ψυχής του είναι που, πέρα από όλα τα άλλα, τον καθιστά τόσο μοναδικό;
Info
Εκεί που είχαν ζήσει, Ρέυμοντ Κάρβερ, ανθολόγηση-μετάφραση-επίμετρο Άκης Παπαντώνης, εκδόσεις Κίχλη, 2020, 224 σελ., ISBN: 978-618-5461-04-1
Υ.Γ.: Αναρωτιέμαι πως θα έμοιαζε το ποίημα που θα έγραφε ο Carver αν ζούσε κάπου ανάμεσά μας σήμερα…